Een theodoliet is een hoekmeetinstrument en komt uit de landmeetkunde.

Met een theodoliet kan men horizontale en verticale hoeken meten en uitzetten met een hoge nauwkeurigheid. Dit toestel is in essentie niet meer dan een kijker die om twee assen draait: een verticale as en een horizontale as.

Op beide assen zit een systeem dat het toelaat de waarde van de betreffende hoek af te lezen. Bij de huidige elektronische theodoliet gebeurt dit met behulp van een roterende glazen cirkelrand waarop een vast aantal verdelingen is aangebracht (bijvoorbeeld 1024). Een stel indexen leveren hier de hoekwaarde.

Die vervolgens op een display zijn af te lezen en met een stukje elektronica kunnen we de Theodoliet in een willekeurige stand ( hoek) zetten en die hoek op Nul zetten om vervolgens van daar uit een nieuwe hoek te maken.